CPAP – wspomaganie ciągłym dodatnim ciśnieniem oddechowym (CPAP jest to skrót z języka angielskiego od Continuous Positive Airway Pressure) – jest techniką nieinwazyjnego wsparcia oddechu. Powietrze/tlen jest wtłaczane przez system rurek łączących się z końcówkami donosowymi lub odpowiednio dobranymi maseczkami. Stosuje się go u wcześniaków mających własny napęd oddechowy, czyli takich, które potrafią same oddychać, ale wymagają wspomagania w postaci ciągłego dopływu powietrza do płuc pod niskim ciśnieniem. Gdy dziecko robi wydech, pęcherzyki płucne pozostają otwarte i nie zapadają się. To bardzo ułatwia kolejny wdech.

Infant Flow jest nowocześniejszą formą CPAP-u. Nie wymaga intubacji pacjenta – do noska dziecka wprowadza się maleńką końcówkę donosową (tzw. „noski”) wykonaną z bardzo miękkiego silikonu. Jeżeli dziecko jest bardzo maleńkie lub bardzo duże, końcówkę zastępuje silikonowa maseczka. Urządzenie wykorzystuje własny napęd oddechowy dziecka. Specjalny generator zmniejsza pracę oddechową pacjenta. Podczas wykonywanego przez dziecko wdechu działa podobnie jak CPAP – zapewnia dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych, czyli „wdmuchuje” ogrzane i nawilżone powietrze do dróg oddechowych dziecka, aby ograniczyć wysiłek związany z oddychaniem. Różnica pojawia się przy wydechu: podczas gdy dziecko podłączone do CPAP-u musi wydychać powietrze ze zwiększonym wysiłkiem, ponieważ CPAP przez cały czas podaje powietrze do jego dróg oddechowych, Infant Flow „zauważa” początek wydechu dziecka i zmienia kierunek przepływu gazów – dziecko nie musi więc robić wydechu „przeciwko” ciśnieniu podawanemu przez urządzenie, ale urządzenie współpracuje z nim i ułatwia mu również wydech.

Nowsze wersje urządzenia zapewniają jeszcze szersze możliwości: nieinwazyjną wentylację nosową bez intubacji. Oddech spontaniczny noworodka na poziomie CPAP w układzie Infant Flow może być dodatkowo wspomagany westchnieniem, jest to pogłębiony oddech nCPAP. Taki sposób oddychania nazwano SiPAP. Jest to metoda dostarczająca przerywane westchnienia do układu oddechowego noworodka oddychającego w systemie Infant Flow. Polega na naprzemiennym wytwarzaniu dwóch różnych poziomów ciśnienia (BiPhasic), których wartości są niezależne i mogą być regulowane. Westchnienie jest wyzwalane przez noworodka lub odbywa się w cyklu czasowym. Westchnienie polega na wolnym zwiększaniu ciśnienia CPAP od poziomu bazowego (CPAP) do podwyższonego (SiPAP). Zaletą tej metody jest dostarczenie dodatkowej objętości oddechowej w czasie westchnienia bez dodatkowej pracy oddechowej. Cała praca oddechowa przy westchnieniu jest wykonywana przez aparat. Do wykrywania wysiłku wdechowego noworodka służy brzuszny czujnik oddechów, który steruje podawaniem westchnień.

Optiflow – wentylacja donosowa wysokimi przepływami gazów (HFNC – high flow nasal cannula). Mechanizm jej działania obejmuje: „wypłukiwanie” przestrzeni martwej jamy nosowo-gardłowej poprawiające wymianę gazową, dostarczanie odpowiednio przygotowanej (ogrzanej, nawilżonej) mieszaniny gazów, dzięki któremu zmniejsza się praca oddechowa i ryzyko nadmiernego wysuszenia dróg oddechowych, oraz generowanie podwyższonego ciśnienia rozprężającego w górnych drogach oddechowych (podobnie jak w przypadku CPAP).

Dr hab. n. med. prof. IMiD Magdalena Rutkowska, specjalizacja: neonatologia
Dr n. med. Marzanna Reśko-Zachara, specjalizacja: neonatologia, pediatria

CHIESI/ŻMO/JEW/26/09/2020